Obecne, szybkie tempo życia sprawia, że każdy z nas na co dzień doświadcza stresu. Może być to krótkotrwały stres, który mija wraz z zakończeniem trudnej dla nas sytuacji lub długotrwały stres, który będzie miał negatywny wpływ na organizm człowieka.
Źródłem napięcia mogą być praca, studia, złe stosunki w rodzinie i ogólnie trudności w relacjach międzyludzkich, zmęczenie i nadmiar obowiązków, traumatyczne wydarzenia oraz ogrom informacji dostarczanych z każdej strony. Każdy człowiek inaczej przeżywa zdenerwowanie oraz ma inny próg poziomu stresu. Mimo że czasy, w których żyjemy, prowadzą do odczuwania silnego napięcia, to stres znany jest ludzkości już od zarania dziejów.
Stres możemy wyjaśnić jako wrodzony mechanizm obronny, który pozwala nam przetrwać w bardzo trudnych warunkach. Jest zatem reakcją organizmu na wydarzenia i wymagania (zarówno fizyczne, jak i psychiczne), z którymi musimy się zmierzyć. W zależności od sytuacji stres może mieć korzystny lub negatywny wpływ na ludzki organizm. Za hormony stresu uznajemy min. adrenalinę, kortyzol, wazopresynę oraz prolaktynę. Od ilości tych hormonów zależy to, czy stres będzie działał na nasze zdrowie niekorzystnie czy mobilizująco.
Stres pozytywny i stres negatywny
Krótkotrwały stres ma za zadanie mobilizować nas w sytuacji potencjalnego zagrożenia. Pojawia się zatem w każdej sytuacji, która wymaga od nas szybkiego znalezienia rozwiązania. Oczywiście ma to wpływ na nasze zdrowie, ponieważ w tym czasie nasz organizm produkuje dużo większą ilość adrenaliny, inaczej hormonu stresu. Adrenalina motywuje nas do działania, powoduje przyspieszenie akcji serca i rozszerzenie źrenic, innymi słowy – organizm przygotowuje się do walki.
Pobudzenie, które w tym czasie odczuwamy, możemy wykorzystać w sposób dla nas korzystny i kreatywny. W dużej mierze to od nas zależy, czy stres w tej sytuacji potraktujemy jako obciążenie czy jako wyzwanie, np. w pracy czy w szkole.
Stresem negatywnym nazwiemy długotrwały stres (inaczej chroniczny stres), który negatywnie wpływa na zdrowie człowieka. Nawet umiarkowany stres utrzymujący się przez dłuższy czas może spowodować wyczerpanie zasobów organizmu oraz pojawienie się skutków odległych w czasie. Chroniczny stres niekorzystnie wpływa na układ nerwowy oraz zdrowie fizyczne. Przedłużający się stres może powodować wiele poważnych chorób.
Wpływ stresu na organizm i układ nerwowy
Objawem długotrwałego i silnego stresu jest zaburzenie pracy naszego układu nerwowego. Stres sprawia, że jako pierwsza zaczyna zawodzić psychika – pojawia się tzw. huśtawka nastrojów, lęki, kłopoty z koncentracją, nerwica, a nawet depresja – wszystko to spowodowane jest długotrwałym stresem i silnymi emocjami związanymi z trudnymi dla nas wydarzeniami.
Następnie cały organizm zaczyna odmawiać posłuszeństwa. Może dojść do zaburzeń układu sercowo-naczyniowego i trawiennego, a także do obniżenia odporności. Niepokojącymi objawami długotrwałego napięcia są min. kołatanie serca, czy zaburzenia snu. Nadmierny stres może powodować rozwój chorób układu krążenia i zwiększyć ryzyko zawału serca.
U wielu osób stres może spowodować bóle głowy i podbrzusza oraz bóle w klatce piersiowej, które często skłaniają Pacjentów do wizyty u specjalisty w obawie, że to zawał serca.
Sposoby na stres
Osoby narażone na długotrwały stres powinny zdać sobie sprawę, że jest to niekorzystny czynnik zdrowotny oraz dbać o to, aby stylem życia niwelować stres.
Jakie są sposoby na redukcję stresu?
Najskuteczniejsze w pozbyciu się stresu będzie tworzenie warunków do prawidłowego rozwoju i funkcjonowania psychospołecznego. Możliwość uzyskania wsparcia społecznego oraz właściwa atmosfera w domu, pracy lub szkole pozytywnie wpływa na pracę naszego organizmu. Dobre relacje z innymi ludźmi, a także znajomość zasad postępowania w stosunkach międzyludzkich mogą zwiększyć naszą odporność na stres. Świadomość posiadanego wsparcia oraz możliwość rozmowy z bliską osobą lub przytulenia się do niej pomagają regulować emocje i tym samym redukować poziom stresu.
Okazuje się, że kluczowymi sposobami na redukcję stresu są również: wypoczynek, regeneracja i rozrywka, a także prowadzenie zdrowego stylu życia. Warto zatem przyjrzeć się spożywanym posiłkom i sprawdzić czy realizują zasady prawidłowego odżywiania. Tak samo należy pamiętać o odpowiedniej aktywności fizycznej.
Najprostszą i najłatwiejszą aktywnością jest zwykłe chodzenie. Zatem warto zakupić zegarek i sprawdzić, czy wykonujemy 10tys, kroków na dobę. Nie zapominajmy o tym, że zdrowy styl życia to również odpowiednie żywienie, dbałość o wypoczynek i odpowiednia długość snu.
Radzenie sobie ze stresem to bardzo indywidualna kwestia. Nie ma jednej skutecznej metody, która umożliwiłaby nam radzenie sobie z przewlekłym stresem oraz jego wpływem na zdrowie. Należy mieć na uwadze, że u każdego może sprawdzić się inna metoda, dlatego warto obserwować swój organizm i wybrać najlepsze rozwiązanie dla siebie.
Jeśli wyżej wymienione metodu nie przynoszą rezultatu, warto zasięgnąć pomocy psychoterapeuty lub psychiatry.