Nadmiar tkanki tłuszczowej trzewnej wpływa negatywnie na cały organizm, w tym również na płodność kobiet. Nadwaga i otyłość dotyczy w sumie 75% pacjentek, mających problemy z zajściem w ciążę. Nieprawidłowe BMI może zatem stanowić istotną przeszkodę dla tych kobiet, które marzą o macierzyństwie.

Zaburzenia hormonalne, zmiany metaboliczne i inne niekorzystne efekty otyłości mogą znacząco wpływać na zdolność reprodukcyjną kobiet.

W dzisiejszym wpisie skupimy się na zrozumieniu mechanizmów, które leżą u podstaw tych trudności, a także omówimy strategie terapeutyczne, mające na celu zwiększenie szans na zajście w ciążę u pacjentek z otyłością.

Dlaczego otyłość powoduje zaburzenia płodności?

Zbyt wysoka masa ciała wywołuje szereg niekorzystnych zjawisk w organizmie, w tym zaburza płodność u kobiet. Pacjentki z otyłością, tj. z BMI ≥ 30 kg/m2 mają mniejsze perspektywy reprodukcyjne zarówno w cyklach naturalnych, jak i wspomaganych.

Dlaczego tak się dzieje?

Tkanka tłuszczowa trzewna jest narządem hormonalnie czynnym i tak jak m.in.: tarczyca, jądra czy jajniki, produkuje hormony. Nadmiar tkanki tłuszczowej trzewnej możemy określić jako nadczynność tego narządu.

U kobiet z otyłością dochodzi do zaburzenia osi podwzgórze-przysadka-jajnik.

Wpływ na to ma metabolizm steroidów i zmiany w wydzielaniu hormonów, takich jak:

  • insulina,
  • leptyna,
  • rezystyna,
  • grelina,
  • adiponektyny.

Nadmiar tych hormonów może zaburzać wzrost pęcherzyków, funkcję ciałka żółtego, wczesny rozwój zarodka, funkcję trofoblastu i receptywność endometrium.

Podsumowując, za niepłodność u kobiet z otyłością odpowiadają zaburzenia endokrynologiczne i metaboliczne.

Jak otyłość wpływa na płodność?

Kobiety z nadmierną masą ciała mogą mieć znaczny problem z zajściem w ciążę, ponieważ otyłość powoduje zaburzenia owulacji. U pacjentek z nieprawidłową masą ciała ryzyko wystąpienia zaburzeń owulacji lub braku owulacji wzrasta 3-krotnie!

Co odpowiada za ten mechanizm?

Tkanka tłuszczowa trzewna, a dokładniej adipocyty produkują leptynę – hormon odpowiedzialny m.in. za zmniejszenie płodności.

Nadmiar leptyny:

  • hamuje pracę przysadki w zakresie prawidłowej pracy hormonów pobudzających jajnik do pracy,
  • hamuje dojrzewanie komórek jajowych,
  • blokuje hormonalną pracę jajnika.

Ponadto w otyłości dochodzi do wzrostu insuliny i produkcji angrogenów, które zaburzają rozwój oocytu, czyli komórki jajowej.

Nadmiar insuliny działa podobnie jak testosteon, powodując zaburzenia miesiączkowania, co przejawia się pod postacią wydłużonych i nieregularnych cykli, często również bardzo obfitych. Takie zmiany są wynikiem przerostu endometrium, czyli błony śluzowej macicy.

Kobiety z otyłością mogą mieć nie tylko problem z zajściem w ciążę, ale równeż z jej utrzymaniem. Kiedy dojdzie do zapłodnienia, czy to samoistnego czy indukowanego (hormonami lub in vitro), następuje wzrost częstości poronień.

Dlaczego?

Nadmiar tkanki tłuszczowej trzewnej osłabia zarodek oraz negatywnie wpływa na jego implantację w macicy.

Jak poprawić płodność u otyłych pacjentek?

Kluczem do tego, aby poprawić płodność u kobiet otyłych jest redukcja masy ciała.

Pacjentki z otyłością, mające plany prokreacyjne, powinny obniżyć masę ciała od ok. 5%. Natomiast pacjentki z otyłością i PCOS (zespołem policystycznych jajników) nawet do 15%!

Obniżenie BMI może znacznie poprawić przebieg owulacji i zwiększyć szanse na uzyskanie ciąży.

Pierwszym krokiem do tego, aby schudnąć w zdrowy sposób, jest zmiana stylu życia. Zadbanie o pełnowartościowe, regularne posiłki, aktywność fizyczną oraz odpowiednią ilość snu.

Należy jednak pamiętać, aby nie chudnąć zbyt gwałtownie. Utrata zbyt dużej ilości kilogramów w krótkim czasie może spowodować szok dla gospodarki hormonalnej organizmu, co będzie wiązało się z dalszymi problemami z zajściem w ciążę.

Dlatego leczenie otyłości przed planowaną ciążą najlepiej jest przeprowadzić pod kontrolą lekarza i dietetyka.